گروه مطالعاتی لاکانیسم ـ نشر روشنگاه

کتاب‌ها

درسگفتارها

مقاله‌ها

مصاحبه «لاکانیسم» با «محمد علی جعفری»

یادداشت لاکانیسم: متن حاضر مصاحبه «هادی یوسفی»، عضو گروه لاکانیسم، با «محمدعلی جعفری»، مترجم و پژوهشگر حوزۀ روانکاوی لاکانی، است. هادی یوسفی: آقای جعفری مایلم این مصاحبه را با پرسشی درباره انگیزه شما از ترجمه آثار مرتبط با روانکاوی لاکانی آغاز کنم. اکثر ترجمه‌های ارزشمندی که قبلا به همت شما منتشر شده است به حوزه تاریخ و مسائل علم (ریاضی و فیزیک) مربوط می‌شود، آیا دغدغه‌ای شخصی شما را به سمت ترجمه آثار روانکاوی لاکانی هدایت کرد یا احساس می‌کنید ضرورت و رسالتی خاص برای این کار وجود دارد؟ محمدعلی جعفری: آشنایی من با روانکاوی لاکانی از طریق مقالات نشریۀ ارغنون بود که به همت آقای فرهادپور منتشر شد. رویکرد نامتعارف لاکان به ذهن و مفهوم سوژه و تلفیق حوزه‌هایی چون زبان‌شناسی با روانکاوی برایم جالب بود. به‌ ویژه شعار بازگشت به فروید لاکان در دورانی که انتقادهای فراوانی به فروید وارد می‌شود کار جسورانه‌ای است. البته روان‌شناسی و رویکردهای متعدد آن

ادامه مقاله»

«شکست راهبردهای نمادین در اُتیسم و روان‌پریشی: چگونه کودک اُتیستی نام‌های-پدر خود را خلق/خلع می‌کند؟»

نویسنده: مهدی رفیع رشد پدیده‌ی اتیسم در دهه‌های اخیر در ایران در خلأ تشخیصی و درمانی موجود نشانه‌ی آن است که هنوز صورت‌بندی درستی از خود این مسئله در میان «واحدهای درمانی مربوط به اتیسم» وجود ندارد. از منظر لکانی افزایش آماری این پدیده در ایران دست‌کم نمودا‌ری است از دو مولفه: شکست راهبردهای سنتی «نام-پدر» و تغییر موضع جدید «سوژه‌ی اتیستی» نسبت به «دیگری بزرگ». این دو امر بدین معناست که سوژه‌ی اتیستی پیشاپیش مبارزه‌ای تمام‌عیار را برای رد «عملکرد سنتی پدر» آغاز کرده است که هنوز در بخش قابل توجه از جامعه‌ی ایرانی در جریان است. سردرگمی روان‌کاوان لکانی در تعیین موضع سوژه‌ی اتیستی میان روان‌پریشی و تعیین ساختاری مجزا برای اتیسم، خود نشان از جایگاه لغزان پدیده‌ی اتیسم و رویکرد این سوژه نسبت به «نام-پدر» دارد. آن چه در این میان قابل توجه است تغییر «ماشین اجتماعی» جامعه‌ی ایرانی در دهه‌های اخیر است که در بخش مهمی

ادامه مقاله»

مارکسیسم و روانکاوی، گفتگو با ایان پارکر

یادداشت لاکانیسم: متن حاضر گفتگوی رابرت م. یانگ (Robert M. Young) با ایان پارکر (Ian Parker) در سال ۲۰۱۸ است. پروفسور ایان پارکر روانشناس و روانکاو برجسته بریتانیایی است که تالیفات متعددی از او در زمینه روانکاوی لاکانی و روانشناسی انتقادی منتشر شده است. او عضو مرکز روانکاوی و تحقیق فرویدی (CFAR)، شورای روان‌درمانی بریتانیا (UKCP)، جامعه لندنی مکتب لاکانی جدید و کالج روانکاوان بریتانیا است. ایان پارکر فعالیت‌های دانشگاهی و درمانی گسترده‌ای نیز داشته است. ترجمه انگلیسی به فارسی این گفتگو به عهده‌ی «رضا محبی» بوده است. یانگ: من بیش‌تر از اینکه یک مصاحبه‌گر باشم اهل گفتگو هستم، اما سعی خواهم کرد انضباط را رعایت کنم. تمام فکر و ذکرم این بود که مارکسیست‌هایی را که می‌شناختم پیدا کنم. به هرکسی که از میان آشنایان نزدیکم فکر کردم رادیکال‌های سابق یا مارکسیست‌های سابق از آب درآمدند. به نظر می‌رسید که طی آن زمان همه‌ی آن‌ها شغل‌هایی را از یکی از

ادامه مقاله»

اُتیسم و روان‌پریشی‌ کودکی، «لِئوناردو رودریگوئز»

یادداشت لاکانیسم: متن پیش رو مقاله‌ای ارزشمند از دکتر لِئوناردو رودریگوئز (Leonardo Rodriguez) است که نخستین بار در سال ۲۰۰۱ منتشر شده است. دکتر رودریگوئز یکی از مشهورترین روانکاوان لاکانی فروم ملبورن استرالیا و روانکاو عضو School IF-SPFLF است که تحقیقات وسیعی در حوزه‌های مختلف روانکاوی انجام داده است. ترجمه انگلیسی به فارسی این مقاله به عهده «مهدی رفیع» بوده است. مهدی رفیع یکی از پیشگامان ترجمه آثار مرتبط با روانکاوی لاکانی در ایران است و ترجمه ارزشمند او (همراه با مهدی پارسا) از کتاب «فرهنگ مقدماتی اصطلاحات روانکاوی لکانی، دیلن اونز، نشر گام نو، ۱۳۸۵» هنوز هم جزو بهترین منابع مطالعاتی اندیشه‌های لاکان محسوب می‌شود. «اُتیسم و روان‌پریشی‌ کودکی»[۱] لِئوناردو رودریگوئز ترجمه: مهدی رفیع در آثار نوشتاری و سمینارهای لکان، ارجاع‌های خاص به اُتیسم و روان‌پریشی‌های کودکی نادراند. با این حال، برنهاد[=تِز]‌ها‌ی او درباره‌ی روان‌پریشی […] رویکرد بالینی در مورد آن موقعیت‌ها را روشن کرده و غنایی تحقیقی را

ادامه مقاله»

میراث لاکان در ایالات متحده، مصاحبه «لاکانین ریویوز» با «توماس سولوس»

یادداشت لاکانیسم: متن پیش رو مصاحبه پایگاه اینترنتی «لاکانین ریویوز» با «توماس سولوس» (Thomas Svolos) در سال ۲۰۱۸ است. «توماس سولوس» یک روانکاو برجسته لاکانی و نویسنده کتاب مهم روانکاوی قرن بیست و یکم است. ترجمه این مصاحبه به عهده «رضا پیشکار» بوده است. ۱– میراث لاکان در آمریکا چیست؟ ما می‌توانیم تاثیر لاکان را در ایالات متحده‌ تا بازدید‌هایی که او پنجاه سال پیش از اینجا داشته است ردیابی کنیم. تاثیر او روی روانکاوان و بالین‌کاران ناچیز بود. با وجود این دانشگاهی‌های آمریکایی علاقه زیادی به لاکان داشتند. یکی از نکاتی که من در کتاب روانکاوی قرن بیست و یکم شرح و بسط می‌دهم تحسین و تکریم دانشگاهی‌ها به این دلیل است که آنها میراث لاکان را به‌مثابه یک خواننده در نظر می‌گیرنند: یک خواننده‌ سمپتوم‌ها یا ناخودآگاه در عرصه‌ی بالینی، لاکان به خاطر فراهم کردن روشی برای خوانش پدیده‌های اجتماعی یا فرهنگی برای دانشگاه ارزشمند بود. ما روانکاوان آشکارا لاکانی را تنها

ادامه مقاله»

دیوانگی چیست؟، مصاحبه «گاردین» با «درین لیدر»

یادداشت لاکانیسم: متن حاضر مصاحبه سال ۲۰۱۱ روزنامه گاردین (the guardian) با روانکاو برجسته لاکانی درین لیدر (Darian Leader) است. ترجمه انگلیسی به فارسی این مصاحبه به عهده «امیررضا حسینی» بوده است. درین لیدر در یک خانه‌ی جرجی [۱] شیک در کلارکنول (Clerkenwell) زندگی می‌کند و به کار مشغول است ــ و بله، در اتاق مشاوره‌ی او کاناپه‌ای وجود دارد: کاناپه از فلز کروم‌شده و چرم مشکی ساخته شده است. آیا همه‌ی بیماران از آن کاناپه استفاده می‌کنند؟ نه. لیدر روانکاوی لاکانی است و روانکاو لاکانی بودن به این معناست که جلسات او مدت‌متغیر هستند و کجا نشستن (یا دراز کشیدن) به بیمار بستگی دارد و غیره. لیدر می‌گوید خرسند خواهد بود که ببیند بیمار در محوطه‌ی بیرون روی نیمکت نشسته‌ است، اگر در آن لحظه این کار ایده خوبی به نظر برسد. برای ضبط مصاحبه من روی صندلی‌ای دقیقا روبروی او می‌نشینم و سخت تلاش می‌کنم که حواسم توسط نام‌های نسبتا

ادامه مقاله»